Ratusz

Żary, miasto o bogatej historii i wyjątkowym klimacie, kryje w swoim sercu prawdziwą perłę architektury – ratusz, który od wieków stanowi centrum życia miejskiego i jeden z najważniejszych zabytków regionu. Spacerując po żarskim rynku, trudno nie zwrócić uwagi na tę okazałą budowlę, będącą świadkiem wielu burzliwych wydarzeń oraz nieustannych przemian miasta. Ratusz w Żarach to nie tylko siedziba władz miejskich, ale również miejsce, gdzie historia spotyka się z teraźniejszością, a każdy detal architektoniczny opowiada własną, fascynującą historię.

Historia ratusza w Żarach

Początki żarskiego ratusza sięgają pierwszej połowy XIV wieku, kiedy to na środku rynku wzniesiono pierwszy murowany budynek będący siedzibą władz miejskich. W kolejnych stuleciach ratusz był wielokrotnie przebudowywany, co było efektem zarówno rozwoju miasta, jak i licznych pożarów, które nawiedzały Żary. Największe zniszczenia miały miejsce w latach 1523, 1617, 1684 oraz 1690, po których budynek był odbudowywany i modernizowany, często z zachowaniem elementów poprzednich epok.

W XV wieku do ratusza dobudowano piętrowy budynek sukiennic, tworząc charakterystyczny układ w kształcie litery T. Z tego okresu pochodzi również wieża, która po kolejnych zniszczeniach została zastąpiona w 1700 roku przez murowaną konstrukcję. W XIX wieku nastąpiły kolejne przekształcenia – zamurowano podcienia i włączono domki budnicze do głównej bryły ratusza, nadając mu obecny, bardziej zwarty charakter. W XX wieku wnętrza zostały częściowo zmodernizowane, a po II wojnie światowej budynek przeszedł na własność samorządu i był sukcesywnie remontowany, ostatnio w 2010 roku.

Architektura i detale budynku

Ratusz w Żarach jest budowlą o złożonej bryle, składającą się z kilku przylegających do siebie prostokątnych skrzydeł. Najbardziej reprezentacyjne jest zachodnie skrzydło z renesansowym portalem wejściowym, ozdobionym mozaiką z 1929 roku, oraz czworoboczną wieżą przykrytą kopulastym hełmem. Fasada budynku skierowana jest na zachód, a całość posadowiona jest na dużej działce w samym centrum rynku, otoczonej zabytkowymi kamienicami i elementami średniowiecznego układu urbanistycznego miasta.

Budynek został wzniesiony z cegły i jest częściowo podpiwniczony. Poszczególne skrzydła mają różną wysokość – od jednopiętrowych po czterokondygnacyjne. Dachy pokryte są blachodachówką, a elewacje zdobią boniowane lizeny, gzymsy i obramienia okien. W pomieszczeniach przyziemia zachowały się renesansowe i barokowe sklepienia – krzyżowe oraz kolebkowe z lunetami. Naroża północnej i wschodniej części wzmacniają skarpy, a prostokątne otwory okienne nadają całości harmonijny rytm.

Ratusz i jego otoczenie

Ratusz dominuje nad żarskim rynkiem, który jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów średniowiecznego układu urbanistycznego w regionie. Wokół rynku rozciągają się zabytkowe kamienice, a w pobliżu ratusza znajduje się również studnia z figurą bazyliszka, nawiązująca do lokalnych legend. Warto zwrócić uwagę na fontannę oraz ławeczkę Telemanna, która upamiętnia słynnego kompozytora związanego z Żarami. Latem rynek ożywa dzięki miejskiej plaży z piaskiem i bambusowymi parasolami, co dodaje temu miejscu wyjątkowego charakteru.

Znaczenie ratusza dla miasta

Ratusz w Żarach to nie tylko architektoniczna wizytówka miasta, ale również symbol jego samorządności i ciągłości historycznej. Przez wieki był centrum administracyjnym, miejscem spotkań mieszczan oraz świadkiem najważniejszych wydarzeń w dziejach Żar. Dziś, choć pełni funkcję siedziby władz miejskich, pozostaje jednym z najważniejszych punktów na mapie turystycznej miasta i regionu.

Ratusz znajduje się w ścisłym centrum miasta, przy placu Rynek 1-5. Dojazd do Żar jest możliwy zarówno samochodem, jak i komunikacją publiczną – miasto posiada dobre połączenia kolejowe i autobusowe. Ze względu na to, że w budynku mieszczą się biura administracji samorządowej, ratusz nie jest szeroko udostępniany do zwiedzania. Warto jednak podziwiać jego architekturę z zewnątrz oraz zwiedzić rynek i okoliczne zabytki. Wstęp na teren rynku jest bezpłatny, a w sezonie letnim dodatkowe atrakcje dostępne są dla wszystkich odwiedzających.

Legendy i ciekawostki związane z ratuszem

Wokół ratusza narosło wiele lokalnych legend, z których najsłynniejsza dotyczy bazyliszka, który według podań miał przelatywać nad miastem i odpoczywać przy studni obok budynku. Inna opowieść mówi o św. Jerzym walczącym ze smokiem w pobliżu Traktu Solnego. Te historie dodają miejscu niepowtarzalnego klimatu i sprawiają, że spacer po rynku staje się prawdziwą podróżą w czasie.

Podsumowanie

Ratusz w Żarach to wyjątkowy zabytek, który zachwyca zarówno swoją architekturą, jak i bogatą historią. Mimo licznych przebudów i zniszczeń, budynek zachował wiele oryginalnych elementów, a jego obecność w centrum miasta podkreśla znaczenie Żar jako ważnego ośrodka miejskiego regionu. Spacer po rynku i podziwianie ratusza pozwala poczuć ducha dawnych czasów, a liczne legendy i ciekawostki związane z tym miejscem sprawiają, że jest to atrakcja, której nie można pominąć podczas wizyty w Żarach.