Ławeczka Telemanna

W samym sercu Żar, na tętniącym życiem rynku, znajduje się wyjątkowa atrakcja, która łączy w sobie historię, sztukę i muzykę – „Ławeczka Telemanna”. Ten niepozorny pomnikowy obiekt upamiętnia pobyt jednego z najwybitniejszych kompozytorów baroku, Georga Philippa Telemanna, który przez kilka lat mieszkał i tworzył właśnie w Żarach. Spacerując po mieście, trudno przejść obok tej rzeźby obojętnie – to miejsce, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością, a muzyka baroku zdaje się rozbrzmiewać w powietrzu.

Historia i geneza Ławeczki Telemanna

Ławeczka Georga Philippa Telemanna została odsłonięta 17 kwietnia 2010 roku, z okazji 750-lecia miasta Żary. Pomnik powstał z inicjatywy władz miejskich w ramach projektu „Telemann w Żarach”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Autorem projektu jest znany zakopiański rzeźbiarz Marek Szala, który do współpracy zaprosił żarskiego artystę Kazimierza Polaka. Wspólnie stworzyli dzieło, które nie tylko upamiętnia wielkiego kompozytora, ale także stanowi element miejskiej przestrzeni, zachęcający do zatrzymania się i refleksji.

Kim był Georg Philipp Telemann?

Telemann to jeden z najważniejszych twórców niemieckiego baroku, który w latach 1704–1708 pełnił funkcję kapelmistrza na dworze hrabiego Erdmanna II von Promnitza w Żarach. W tym czasie komponował i dyrygował nadworną orkiestrą, a inspiracje czerpał z lokalnej muzyki ludowej, co wyraźnie słychać w jego późniejszych dziełach. Telemann podróżował ze świtą Promnitza po śląskich i niemieckich dworach, a kontakt z polską muzyką ludową miał ogromny wpływ na jego twórczość. To właśnie w Żarach powstało wiele utworów, w których pobrzmiewają motywy polskie i hanackie.

Opis rzeźby i jej symbolika

Ławeczka Telemanna to nie tylko pomnik, ale także funkcjonalna ławka, na której można przysiąść obok postaci młodego kompozytora grającego na skrzypcach. Rzeźba została wykonana z metalu i cechuje się dużym realizmem – postać Telemanna wydaje się niemal żywa, a wpatrując się w jego twarz, można wyobrazić sobie dźwięki skrzypiec rozbrzmiewające na żarskim rynku. Kompozytor został przedstawiony jako młody człowiek, co jest zgodne z historycznym okresem jego pobytu w Żarach – miał wówczas niespełna trzydzieści lat.

Ławeczka jest na tyle duża, że można swobodnie usiąść obok Telemanna, zrobić pamiątkowe zdjęcie, a nawet – zgodnie z lokalną tradycją – potrzeć pierścień na jego palcu, co ma przynosić szczęście adeptom muzyki. Pomnik szybko zyskał popularność wśród mieszkańców i turystów; w 2011 roku zajął ósme miejsce w plebiscycie na „Perłę w koronie” województwa lubuskiego.

Lokalizacja i otoczenie

Ławeczka znajduje się w samym centrum Żar, na rynku, tuż obok Urzędu Miasta i przed Salonem Wystaw Artystycznych. To miejsce, które tętni życiem przez cały dzień – otoczone zabytkowymi kamienicami, kawiarniami i restauracjami, stanowi doskonały punkt wyjścia do dalszego zwiedzania miasta. Rynek, zwany także Kaczym Rynkiem, ma swoją własną, ciekawą historię – jego nazwa pochodzi od nieistniejącego już Kaczego Stawu, który kiedyś znajdował się w pobliżu.

W bezpośrednim sąsiedztwie rynku można podziwiać inne atrakcje Żar, takie jak fragmenty dawnych murów miejskich, wieża wartownicza czy kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z barokową kaplicą Promnitzów. Spacer po tej części miasta to prawdziwa podróż przez wieki – od średniowiecznych murów, przez barokowe pałace, aż po współczesne inicjatywy kulturalne.

Ławeczka Telemanna jest dostępna przez całą dobę i nie wymaga zakupu biletu. Do Żar można łatwo dotrzeć samochodem (miasto leży przy głównych trasach województwa lubuskiego), pociągiem lub autobusem. Ławeczka znajduje się na rynku, w centrum miasta, w pobliżu Urzędu Miasta. W okolicy dostępne są liczne miejsca parkingowe oraz punkty gastronomiczne. Zwiedzanie jest bezpłatne i nie podlega ograniczeniom godzinowym.

Znaczenie Ławeczki Telemanna dla miasta

Pomnikowa ławka nie tylko upamiętnia postać kompozytora, ale także integruje mieszkańców i turystów wokół lokalnej historii. To miejsce spotkań, sesji fotograficznych, a także punkt, od którego rozpoczynają się liczne wycieczki po Żarach. Wokół postaci Telemanna organizowane są wydarzenia kulturalne, a w okresie letnim odbywa się festiwal Telemannowski, podczas którego muzyka barokowa rozbrzmiewa na żywo w przestrzeni miejskiej.

Obecność tej rzeźby przypomina o bogatej przeszłości Żar i o roli, jaką miasto odegrało w rozwoju europejskiej kultury muzycznej. To także dowód na to, że nawet niewielkie miasta mogą być miejscem inspirujących spotkań z historią i sztuką.

Ciekawostki i tradycje

Ławeczka Telemanna kryje w sobie kilka ciekawostek. Jedną z nich jest wspomniany pierścień na palcu kompozytora – według lokalnych opowieści, potarcie go przynosi szczęście, szczególnie osobom związanym z muzyką. Rzeźba została zaprojektowana tak, by zachęcać do interakcji – można na niej usiąść, dotknąć skrzypiec, a nawet zorganizować mały koncert uliczny.

Co roku, podczas festiwalu poświęconego Telemannowi, ławka staje się centralnym punktem wydarzeń – odbywają się tu koncerty plenerowe, warsztaty muzyczne i spotkania z artystami. To miejsce, które żyje nie tylko wspomnieniami, ale także współczesną kulturą.

Podsumowanie

Ławeczka Telemanna w Żarach to znacznie więcej niż zwykły pomnik – to symbol muzycznych tradycji miasta, miejsce spotkań i inspiracji, a także wyjątkowa atrakcja turystyczna, która przyciąga zarówno miłośników historii, jak i sztuki. Położona w sercu miasta, w otoczeniu zabytków i tętniącego życiem rynku, stanowi doskonały punkt wyjścia do odkrywania uroków Żar. Każdy, kto tu przysiądzie, choć na chwilę staje się częścią tej niezwykłej opowieści o muzyce, historii i ludziach, którzy tworzyli to miasto przez wieki.